ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี ได้เสวนการฟังพระนาคเสนวิสัชนาดังนี้ ก็มิ
ได้สงสัย มีพระทัยปราโมทย์ จงมีพระราชโองการตรัสว่าสธุสะ พระผู้เป็นเจ้าโปรดนี้ โยม
ไม่มีวิมัติสงสัย สมฺปฏิจฺฉามิ โยมจะรับไว้ซึ่งถ้อยคำของพระผู้เป็นเจ้า ก็มีด้วยประการดังนี้
ตถาคตัสส อุตตริกรณียาภาวปัญหา คำรบ 9 จบเพียงนี้

อิทธิปาทพลทัสสนปัญหา ที่ 10

สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสถามอรรถปัญหา
อื่นสืบไปเล่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้เป็นเจ้าผู้ปรีชา ภาสิตํ เจตํ ภควตา
ถ้อยคำดังนี้ สมเด็จพระศรีสุคตทศพลญาณโปรดประทานไว้ว่า อานนฺท ดูกรสำแดงอานนท์
จตฺตาโร อิทฺธิปาทา อันว่าพระอิทธิบาททั้ง 4 ฉนฺทิทฺธิปาโท คือฉันทินธิบาทประการ 1
วิริยิทฺริปาโท คือวิริยิทธิบาทประการ 1 จิตฺติทฺธิปาโท คือจิตติทธิทานประการ 1 วิมํสิทุ-
ธิปาโท คือวิมังวิทธิบาทประการ 1 สิริเป็น 4 ประการด้วยกัน ภาวิตา แม้พระตถาคตเจริญ
แล้ว พหุลีกตา กระทำให้มากแล้ว ยานีกตา กระทำเป็นยานปิดป้องกำบัง วตฺถุกตา
กระทำเป็นที่นั่งที่นอนที่อาศัย ปริจิตฺตา สั่งสมไว้มั่นในสันดาน อนุฏฺฐิตา ตั้งจิตให้เบิกบานใน
การเพียงที่กระทำมิได้ประมาท สุสมารทฺธา อุตสาหะปรารภจำเริญมิได้ขาดในบริกรรม
ภาวนาเป็นอันดี เมื่อตถาคตจำเริญพระอิทธิบาททั้ง 4 นี้ ตถาคตจะปรารถนาให้มีชนมายุยืน
นานไปกัปหนึ่งก็ได้ ยิ่งกว่ากัปก็ได้ อาศัยด้วยจำเริญซึ่งพระอิทธิบาททั้ง 4 นี้ เหตุดุงฤๅ
สมเด็จพระพิชิตมารญาณมุนี จึงมีพระพุทธฎีกาตรัสอีกเล่าว่า อานนฺท ดูกรสำแดงอานนท์
พระชนมายุของตถาคตนี้ยังมากน้อยไปเท่าไรมี นับแต่วันนี้ไปกำหนดได้สามเดือนเท่านั้น
เราพี่น้องทั้งสองจะไม่ได้เห็นหน้ากัน เมื่อถ้วนกำหนดสามเดือนนั้น ตถาคตจะลาดับขันธ์เข้าสู่
นิพพาน นี้แหละสมเด็จพระอนาวรณญาณยอดบุคคลเป็นที่ล้นพ้นแล้ว ไฉนเล่าพระเจ้าข้า
พระพุทธฎีกาจึงตรัสเป็นสอง ฟังไม่ต้องกัน แม้ว่าจะสำคัญถือเอาเป็นมั่นคงว่า คำที่พระองค์
ตรัสว่า ยังสามเดือนจะเข้าสู่พระนิพพาน คำเดิมที่โปรดประทานไว้ว่าตถาคตจะจำเริญอิทธิบาท
ทั้ง 4 ประการ จะให้มีพระชนม์ยืนนานไปกัปหนึ่งหรือยิ่งกว่ากัป คำนี้ผิดเป็นมิจฉา แม้จะ
ถือเอาคำก่อน ที่ว่าพระองค์เจริญอิทธิบาททั้ง 4 ประการ ให้พระชนมายุยืนนานประมาณ
กัปหนึ่งหรือยิ่งกว่ากัปหนึ่งว่าชอบแล้ว คำที่ตรัสว่าไม่นานดอกอีกสามเดือนจะเข้าสู่พระนิพพาน
ก็จะผิด อยํปิ ปญฺโห อันว่าปริศนานี้ คมฺภีโร ลึกล้ำสุดประมาณ นิปุโณ ละเอียดลออยิ่งนัก